یک عقب‌گرد 360 درجه‌یی در فضای مجازی

فضای مجازی و سپهر رسانه‌ای به عنوان توریست‌پذیرترین منطقه از شهروندان جهان واقعی، نظم طبیعی و قراردادی نظام شهروندی را بهم ریخته است. شهروندان در این سپهر به صورتی غیرسیستماتیک و ناهمگون در ترددند. فاصله‌ها آنقدر به هم نزدیک، اما بسیار دور از همدیگرند. نوعی جبر رسانه‌ای است که آن‌ها را در این مسافت‌های نزدیک، اما دور حفظ می‌کنند.

نویسنده وبلاگ "ارتباطات اجتماعی" به نشانی http://azarbakhsh.blogfa.com در ادامه نوشته است: دموکراسی دیجیتالی به ظاهر، نوعی نظم آشفته را در میان این شهروندان حاکم کرده است. دموکراسی‌ای که از صداهای متکثر دراین فضا نشات گرفته، ولی جبر رسانه‌ای و حکومت استبدادی اطلاعاتی بر آن‌ها حکمرانی می‌کنند.

شهروندان نامریی این فضا به قول دیوید رایزمن انگار در تونل‌های تاریک زیر زمینی چنان در انباشت انسانی هستند که همه دراین مسیرمرتب تنه به تنه همدیگر در ترددند، ولی هیچکدام این شهروندان دیگران را نمی‌شناسد و به نوعی در این نظام دموکراسی تنهای تنها در سیر وسفر است و انبوهی تنها را شکل می‌دهد.

از طرفی هنوز شهروندان در مرحله گذر به مرحله گذارند. فرهنگ شهروندی هنوز به صورت درست در این سرزمین انبوه تنها جا نیفتاده است. صداهایی متکثر از حلقوم‌های ناشی زده سرزمین توریست‌های ناشی به وفور یافت می‌شود. کسب و کارها گاه و بیگاه نمی‌شناسد. به قول دانیل بل، کارگران صنعتی که اینک کارگران اطلاعاتی شده‌اند و بازاری‌های اطلاعاتی دیگر مجبور نیستند تا ‌٩ صبح و شام منتظر بمانند تا کرکره مغازه‌شان را بالا و پایین کنند. سارقان و هکرها هم دیگر مجبور نیستند تا در خیاباهای خالی این شهر با ویرا‍ژ منتظر سکوت حاکم بر فضای مساعد طعمه خود باشند.

دیگر فرهنگی نیست که بخواهی براساس آن هنجارهای جامعه را محترم نگه داری. فرهنگ تو عین حقیقت رفتار توست. سن و سال و علم و تحصیل ملاک تاثیر تو در این صحنه نیست. اطلاعات تو میزان شخصیت توست. حساب‌های سپرده تو در بانک‌ها همین اطلاعات توست و به قول مانوئل کاستلز سرمایه تو همین فعالیت‌های اطلاعاتی توست. پاچیروی شاسی بلند تو سرعت تو در انتقال این اطلاعات است.

یک عقب گرد ‌٣٦٠ درجه‌ای با مک لوهان. کهکشان شفاهی(از نمادها تا مرحله زبانی و بیانی) کهکشان گوتنبرگ، کهکشان اطلاعاتی، کهکشان سکوت و خموشی. ملتی ساکت و خاموش اما با فریادهایی بلند. همه صداها اینجا در این شهر یافت می‌شود، اما هیچ زبانی به صدا درنمی‌آید و فقط چشم‌ها می‌بینند و گوش‌ها می‌شنوند، حتی صداهایی خاموش که آدمیزاد تا حال به گوش خود ندیده و نشنیده است.

منبع : ایسنا